Dowgwillo_kop

Witamy    |    Nazwisko    |    Herb    |    Genealogia    |    Koligacje    |    Pamiątki z podróży    
  Represjonowani    |     Lekcja historii    |     Aktualności   |    Żołnierze Wyklęci     |    Matki Polki
   Polskie Kresy     |    Śpiewnik wileński    |    Nakład wyczerpany




 

 

Wstęp do genealogii rodziny Dowgwiłło
(Dowgwiłłowicz, Dowgwił, Dowgwiłł)

Informacje genealogiczne tej rodziny powstały dzięki współpracy z panem Czesławem Malewskim (w okresie moich poszukiwań preze litewskiego Towarzystwa Genealogicznego), rodzinnym dokumentom, wieloletnim poszukiwaniom w archiwach litewskich, polskich, rosyjskich, łotewskich, estońskich i amerykańskich oraz informacjom pozyskanym w kontaktach z Dowgwiłłami i osobami związanymi z tą rodziną w Polsce i zagranicą.

Drugą grupą źródeł stanowią wydawnictwa genealogiczne dostępne w formie papierowej lub cyfrowej. Do najważniejszych z nich należą:
- Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, Seweryn Uruski, Warszawa 1906
- Herbarz szlachty żmudzkiej, tom 1, Grzegorz Błaszczyk, Warszawa 2015
- Opisy dokumentów Wileńskiego Archiwum Centralnego akt dawnych, Wilno 1901-1915
- Акты, издаваемые Виленской комиссией для разбора древних актов. Вильна1865-1915
- Metryka litewska, rejestry podymnego, Księstwo Żmudzkie 1690 r.; opracował Grzegorz Błaszczyk, Warszawa 2009
- Žemaitijos valsčių surašymas 1537-1538 m.; Andrius Mackavičius, Vilnius 2003
- Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego, spisy, tom 2, województwo trockie; pod redakcją Andrzeja Rachuby, Warszawa 2009.

Każda nowa informacja jest mile widziana i można ją skierować pod adres: zbigniew@dowgwillo.nl

W Katalogu rękopisów Biblioteki Narodowej T 1. Rękopisy 1-1314. Zbiory Biblioteki Rapperswilskiej; oprac. Adam Lewak, Warszawa 1929; strona: 24-25, znajduje się informacja o następującej treści:
42. Rps. z r. 1541-1728, aktów 27, str. 76.
Papiery Laudańskie. (Akta kupna, sprzedaży, darowizny, zastawu, zamiany, skargi sądowe, wyroki sądu grodzkiego, pozwy, spisy łąk i lasów, intromisje, odnoszące się do spraw majątkowych zaścianku Laudy na Żmudzi, w pow. wielońskim. Pisma, dotyczące bojarów putnych, szlachty zagonowej i chłopów, wymienionych z imienia własnego i imienia ojca oraz osób nast.: Józef Dowgwiłł, Jan Menczyński, Mostwiłłowie, Netkowiczowie, Pacewiczowie, Stefan Prościewicz, Helena Sycińska. Dokumenty w języku białoruskim i polskim. Przytem odpisy Józefa Kordzikowskiego).
(Z daru J. Kordzikowskiego).

Zbiory z Rappenswilu zostały przekazane w 1927 roku do Muzeum Narodowego w Warszawie, gdzie niestety zostały spalone i zniszczone podczas nalotów w trakcie kampanii wrzesniowej 1939r. i Powstania Warszawskiego 1944r.

Najstarsze wiadomości o bojarach z tym nazwiskiem sięgają pierwszej połowy XVI wieku. Poniżej kilka z nich, których nie udało się powiązać z którąś z linii genealogicznych.

W 1514 r. bojar żmudzki Gojlius Dowgowiłowicz sprzedał nieznane grunty kniaziowi Semenowi Glińskiemu. Przy innym zakupie ziemi przez Adama Hanusowicza z tego samego roku wymieniono m.in. Jana Dowgwiłowicza, który sprzedał 'dworzec' w Piłsudach we włości korszewskiej.

W 1525 r. Stanisław Dokwiłowicz otrzymał potwierdzenie na posiadanie dóbr po Janie Żwirbłowiczu, z którego jedyną córką Kateriną się ożenił.

W 1568 r. wśród skarżących bojarów szawelskich za zabranie im ziemi i nie otrzymanie rekompensaty wymieniono Janusza Dowgwiłowicza. W rewizji ekonomii szawelskiej z 1619 r. podano nazwisko jego potomka Ławryna Węckowicza Dowgwiłowicza. W 1584 r. Paweł Węckowicz Dowgwiłowicz sprzedał Ławrynowi Januszkiewiczowi Dowgwiłowiczowi i jego żonie Barbarze Daczkównie dworek Dowgwiłajty* i Taljaty [Tałajcie?] w szawelskiej włości.

* Nazwa Dowgwiłajty, Dowgwiłajcie pojawia się trzykrotnie w Opisach dokumentów Wileńskiego Archiwum Centralnego akt dawnych. Poza wyżej wymienionym przykładem także w 1593 i 1596 roku jako miejsce leżące na polu (okolicy) Poszokornie w rosieńskim powiecie.




Patrząc na rozmieszczenie Dowgwiłłów w XV-XVII wieku można wydzielić kilka regionów, na których terenie występowali najliczniej: Lauda (obszar pomiędzy Bejsagołą i Krakinowem), Mejliszki, Pernarowo i Kroki. Na tych terenach mieszkali co najmniej od XVI wieku.
W pierwszej fazie poszukiwań rodzina był podzielona na sześć linii, ale z biegiem czasu liczba ta zmniejszyła się do dwóch. Tak było na przykład z linią Kroki i Kruwondy, które w ostateczności odnalazły swoje korzenie w linii laudańskiej. Tak samo Dowgwiłłowie, którzy legitymowali się herbem Nieczuja, mieli wspólnych przodków pod herbem Abdank.
Zgadzam się za panem Grzegorzem Błaszczykiem, że do XV wieku włącznie nazwisko to występowało niezależnie w różnych regionach Żmudzi. Jednak analizując księgi parafialne i inne dokumenty dochodzę do wniosku, że linia laudańska jest głównym dostawcą członków tego plemienia od początku XVII wieku.

Zobacz też stronę poświęconą genezie nazwiska.

Znane nam wywody szlachectwa - począwszy od roku 1797 - potwierdzają przynależność geograficzną, ponieważ dotyczą regionu Laudy (Lawdy) i Mejliszek.
Z tego powodu mówimy obecnie o dwóch liniach: linia laudańska (Dowgwiłło, Dowgwił) i linia Mejliszki (Dowgwiłłowicz).
Niestety bardzo znikome informacje z Pernarowa i okolicy nie pozwalają mi na stworzenie osobnej lub przydzielenie do innej linii tych Dowgwiłłów.
Informacje o nich i o rodzinach, których przynależności nie udało się odcyfrować, zawarte są w rozdziale "Pozostałe rodziny". Dotyczy to rodzin żyjących w XVII wieku do czasów współczesnych.

W 2003 roku wydano na Białorusi "Перапiс войска Вялiкага княства Лiтоускага 1528 года. Метрыка Вялiкага княства Лiтоускага. Кн.523. Кн.Публiчных спрау 1". Według witryny powołującej się na tą publikację [kdkv.narod.ru] i stron Genealogii Polaków dotyczących tej publikacji wystepują tam nastepujące osoby:
1. Dowgiłowicz Paszko, b. Wialenskaj woł. Żamojckaj 236 adw.; Dowgiłowicz Juri, b. Wialenskaj wół. Żamojckaj 238
2. Dowgiłowicz Staszko, b. Krożskaj woł. Żamojckaj 280 adw. 
3. Dowgiłowicz Chrszczon, b. Widuklskaj woł. Żamojckaj 253
4. Dowgiłowicz Juriej, b. Bielickaga padłszy. Wilenskaga w-d. 17 adw. 
5. Dowgiłowicz Janieł, b. Rasjeinskaj woł. Żamojckaj 251
6. Dowgiłowicza Bogdanowaja Dorota, b. Wilkamirskaga padłszy. Wilenskaga w-d. 65 adw

padłszy - Powiat (okręg); woł. - gmina; w-d - województwo

Według 'Opisania historyczno-statystycznego powiatu rossieńskiego gubernji kowieńskiej, z dodaniem listy poprawnej generalnych starostw b. Księztwa Żmudzkiego i popisu szlachty żmujdzkiej 1528 r.' wydanego w Wilnie w 1874 roku i opierającego się prawdopodobnie na tych samych źródłach wystepują w trzech włościach:
1. rossieńskiej - Jan Dowgwiłowicz
2. widuklewskiej - Krzczon Dowgwiłowicz
3. krożskiej - Staszko i Jan Dowgwiłowicz

W Żmudzkim spisie podatkowym z 1537 i 1538 roku pojawiają się w czterech włościach (powiatach):
1. welońskiej - bojar Montowt Dowgwiłowicz
2. dyrwańskiej - Rymkieł Dowgwiłowicz
3. retowskiej - bojar Piotr Dowgiłajtis [Dowkiłowicz]
4. ejragolskiej - Czepan i Mikłasz Dowgiłowicz [Dowkiłowicz]; spis z 1538 r.

W Żmudzkich aktach ziemskich z XVI wieku pojawiają się w czterech włościach (powiatach):
1. szawelskiej - Pietr Dawgwiłojtis (popis wojska z 1567); Janusz Dawgwiłajtis (1658; Tałajcie, Gitery); Ławryn Węckowicz Dowgwiłowicz (1619)
2. wilkiskiej - Sebastian Dowgwiłajtis (popis wojska z 1567); Sebastian Dowgwiłowicz (1593; Błandyn, Piełutowo); Martin Sebastianowicz Dowgwiłowicz (1599; pole Pernarowskie)
3. birżańskiej - Juri Dowgwiłajtis (popis wojska z 1567); Szczefan Jurewicz Dowgwiłajtie (1599; Dowgwiliszki); Michał Kasperowicz Dowgwiłajtie (1599; Dowgwiliszki)
4. welońska - Tomasz Dawgwiłajtis (popis wojska z 1567)

W taryfie (rejestrze) podymnego Księstwa Żmudzkiego z 1667 roku spisano pięciu Dowgwił[owiczów] mieszkających w czterech włościach:
1. welońska - Stanisław Józefowicz Dowgwiłowicz (Towginajcie)
2. wilkiska - Krzysztof Dowgwił (Pernarowo); Paweł Marcinowicz Dowgwiłł (Pernarowo)
3. tendziagolska - Józef i Jan Dowgwiłowicz (Mejliszki)
4. widuklewska - Krzysztof Dowgwiłowicz

W taryfie podymnego z 1690 roku znajdujemy 'tylko' dwa wpisy z tej samej włości wilkiskiej dotyczące Andrzeja Dowgwiła z Gryniun (niedaleko Pernarowa) i Łukasza Dowgwiła z Towginajć.

Taryfa podymnego Księstwa Żmudzkiego z 1775r. zawiera wpisy z 5 włości (powiatów):
1. ejrygolska - Mateusz Dowgiłłowicz w Skirwoniach
2. tendziagolska - Maciej Dowgwiłłowicz w Mejliszkach
3. wilkiska - Piotr Dowgwiłł 1 dym dworny w Gryniunach
4. wielońska - Józef Dowgwiłł, okolica Gienie
- Wawrzyniec Dowgwiłł, okolica Towginajcie
- Jan Dowgwiłło, okolica Towginajcie
- Kazimierz Dowgwiłł, okolica Wołmontowicze
- Jakub Dowgwiłł, okolica Wołmontowicze
5. rosieńska - Wawrzyniec Dowgwiłłowicz, okolica Girdwojnie

W Rejestrze famili których dowody na szlachectwo Deputacja Generalna Wywodowa Litewsko-Wileńska przyjęła i przez dacyzję oprobowała w 1798 i 1799 roku (LVIA_F391_ap6_b7) znajdują sie następujące rodziny:
5 stycznia 1799 - Dowgwiłło herbu Abdank z powiatu szawelskiego
8 stycznia 1799 - Dowgwiłłowicz herbu Abdank z powiatu rosieńskiego
18 stycznia 1799 - Dowgwił herbu Nieczuja z powiatu rosieńskiego
20 stycznia 1799 - Dowgwiłłowicz herbu Adank z powiatu upitskiego

Według Leona Polaczka w Spisie rodzin szlachty polskiej z 1894 roku:
rodzina Dowgwiłło herbu Abdank wylegitymowana w latach 1799 -1820 w Guberni Kowieńskiej
rodzina Dowgwiłło herbu Nieczuja wylegitymowana w 1854 r. w Gubernii Kowieńskiej
rodzina Dowg[w]iłłowicz herbu Abdank wylegitymowana w latach 1839-1849 w Gubernii Kowieńskiej

W Rosyjski Państwowym Archiwum Historycznym [RGIA] znajdują sie dokumenty Trzeciego Departamentu Senatu i w spisie 20 tomu zbioru F1343 podano:
Rodzina Dowgwiłłowiczów - potwierdzenia [szlachectwa] z lat 1838-1886-1887 - Gubernia Wileńska i Kowieńska [F1343-20-2439]
Rodzina Dowgwiłłowiczów-Nowickich - potwierdzenia [szlachectwa] z lat 1862-1874-1891 - Gubernia Kowieńska
Rodzina Dowgwiłłów - potwierdzenia [szlachectwa] z lat 1850-1889-1892-1894 - Gubernia Kowieńska [F1343-20-2441]

W Litewskim Państwowym Archiwum Historycznym (Lietuvos valstybės istorijos archyvas) znajdije się teczka Dowgwiłłów zawierająca dokumenty z lat 1842-1913. [F789-1-488; F708-2-2321, 3523, 3552].

Alfabetyczny spis ziemian guberni kowieńskiej na 1 września 1881 roku [Алфавитный список землевладельцев Ковенской губерни по 1-е сентября 1881 года]
Dowgwiłło Jan syn Józefa w Radykach (powiat kowieński) od 1880 roku na 14 dziesięcinach gruntów ornych i 5 dź. lasu
Dowgwiłło Aleksander syn Wincentego w Senkamach (powiat kowieński, parafia Surwiliszki) od 1850 roku na 37 dź. ziemi
Dowgwiłło Antoni w Popołciach (powiat poniewieżski, parafia Krakinów) od 1854 r. na 15 dziesięcinach gruntów ornych, 2 dź. nieużytków i 5 dź. lasu
Dowgwiłowicz Antoni syn Aleksandra w Mejliszkach (powiat kowieński, parafia Kroki) na 18 dziesięcinach gruntów ornych, 10 dź. nieużytków i 8 dź. lasu.
Dowgwił[owicz] Tomasz syn Wincentego w Miłoszunach (powiat kowieński, parafia Ejragoła) od 1837 roku na 57 dziesięcinach gruntów ornych.
Dowgwiłowicz Feliks syn Jana w Murowanym Dworze (powiat poniewieżski, parafia Linków) od 1862 roku na 208 dziesięcinach gruntów ornych, 30 dź. nieużytków i 203 dź. lasu
Dowgwiłowicz Stefan w okolicy Sabany (powiat poniewieżski, parafia Skrobatyszki) na 10 dziesięcinach gruntów ornych, 1 dź. nieużytków i 2 dź. lasu

Dowgwiłłowie i Dowgwiłłowiczowie są również wymienieni w następujących wydawnictwach:
- Polska encyklopedja szlachecka Tom V, Wydaw. Instytutu Kultury Historycznej, Warszawa 1936 (str.137).
- Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego, Jan Ciehcanowicz, Rzeszów 2001
- Spis rodzin szlachty polskiej, Lein Polaczek, Kraków 1893-1894 (str. 143)


tablice genealogiczne Dowgwiłłów
family tables of Dowgwillo


Linia Laudańska

Liauda Line


Linia Mejliszki
Mejliski Line


Pozostałe rodziny
Other families



Poniżej mapka przedstawiająca przybliżone rozmieszczenie Dowgwiłłów na Żmudzi w XVII wieku. Kolorami zaznaczono następujące okolice: czerwony - Lauda; niebieski - Pernarowo; zielony- Kroki, czarny - Mejliszki.

 

Tablice (drzewa genealogiczne) są sporządzone według systemu d'Aboville'a. W tym systemie każde dziecko otrzymuje numer rodzica z dodaną cyfrą odpowiadającą swojej kolejności urodzenia.

  1. Przodek
    1.1. Pierwsze dziecko
        1.1.1 Wnuk (tj. dziecko pierwszego dziecka przodka)
    1.2. Drugie dziecko
        1.2.1. Pierwszy wnuk (tj. dziecko drugiego dziecka przodka)
            1.2.1.1. Prawnuk
        1.2.2. Drugi wnuk

Dzieci z kolejnych małżeństw otrzymują liczby wzbogacone o kolejną literę.

1. przodek
    | (a) pierwszy małżonek
    | (b) drugi małżonek
    1.1a. pierwsze dziecko z pierwszego małżeństwa
    1.2a. drugie dziecko z pierwszego małżeństwa
    1.3b. trzecie dziecko z drugiego małżeństwa